N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
- Ben Tiggelaar
- Ben Tiggelaar
Mensen motiveren werkt vaak net iets anders dan je denkt. Dat zegt psycholoog en gedragseconoom Dan Ariely. Omdat er over een paar maanden een Nederlandse vertaling verschijnt, en ik beloofd had daar een voorwoord in te schrijven, las ik deze week zijn boek Payoff.
Het onderzoek dat mij het meest verraste was door Ariely uitgevoerd in zijn geboorteland Israël, bij een fabriek van chipmaker Intel. Hij kreeg het management zover om te experimenteren met verschillende soorten bonussen.
De fabrieksmedewerkers, die telkens vier dagen achter elkaar werken in diensten van twaalf uur, kregen op de eerste werkdag van de week een financiële bonus van ongeveer 25 euro indien zij hun productietarget haalden. Ariely en zijn collega’s keken toen wat er gebeurde wanneer deze prikkel werd vervangen door óf een compliment van de baas voor het geleverde werk, óf een cadeaubon voor een pizza.
Alle drie de groepen – de geldgroep, de complimentgroep en de pizzagroep – werden van tevoren op de hoogte gesteld van hun respectievelijke bonus. Daarnaast was er een controlegroep die geen bericht en geen extraatje kreeg.
Zoals iedereen verwachtte, scoorden alle bonusgroepen op de eerste werkdag hoger dan de controlegroep. De pizzagroep behaalde een hogere productiviteit van 6,7 procent. De complimentgroep kwam 6,6 procent hoger uit. En de geldgroep eindigde 4,9 procent boven de controlegroep.
Pas bij het meten van de productiviteitsverschillen ná deze eerste werkdag werd het interessant. Op de tweede dag scoorde de geldgroep namelijk 13,2 procent slechter dan de controlegroep. Op de derde dag eindigde de geldgroep 6,2 procent lager dan de controlegroep. En op de vierde dag kwam de geldgroep 2,9 procent lager uit. Al met al resulteerde een financiële prikkel op de eerste dag, over de hele week gemeten, in een 6,5 procent lagere productiviteit. Alsof de medewerkers na de bonusdag het werk ineens minder serieus namen.
Hoe ging het met de rest? De complimentengroep bleef hoger scoren en daalde na de eerste werkdag stap voor stap, tot het niveau van de controlegroep. De pizzagroep eindigde tussen de geldgroep en de complimentengroep in. Ariely vertelt dat hij eigenlijk een echte pizza bij de medewerkers thuis wilde laten bezorgen, omdat hij de resultaten daarvan hoger inschatte. Maar Intel vond de logistiek daarvan te complex. Hoe dan ook: ouderwetse menselijke aandacht voor prestaties leverde uiteindelijk het meeste op.
Het is interessant dat Ariely niet alleen kijkt naar het directe effect van een bonus, maar ook aandacht besteedt aan effecten die optreden ná zo’n prikkel. Daarnaast wijst hij uitgebreid op het gevaar van de gedachte dat werk vooral een manier is om geld te verdienen op de korte termijn. Natuurlijk willen mensen een eerlijk salaris. Maar extra geld leidt lang niet altijd tot extra inspanning. Sterker nog: het kan op de lange termijn veel belangrijkere zaken ondermijnen, zoals betekenis en goede relaties op het werk. Aldus Ariely.
De eenvoudige les die ik eruit haal: wie graag een extra inspanning van zijn medewerkers wil zien - niet eventjes, maar langdurig - zal eerst zélf een extra stap moeten zetten. Een extra stap om hen te laten ervaren dat hun werk belangrijk is en oprecht wordt gewaardeerd.
Ben Tiggelaar Eetkamerstoel Eetkamerstoel Zwart Eetkamerstoel Greenberg Liv Eetkamerstoel Greenberg Zwart Greenberg Liv Greenberg Zwart Liv WE9IHD2 is gedragsonderzoeker, trainer en publicist. Hij schrijft elke week over management en leiderschap.